Welke alternatieven zijn er voor een gazon? Ontdek duurzame opties

19 juni 2023
3 min leestijd

De vraag naar alternatieven voor een traditioneel gazon is de laatste jaren flink toegenomen. Dit komt voornamelijk door een groeiend milieubewustzijn en de wens om de ecologische voetafdruk te verkleinen. Een klassiek grasgazon vergt namelijk veel onderhoud, zoals maaien, bemesten en besproeien, wat zowel tijd als middelen kost. Bovendien biedt een traditioneel gazon beperkte biodiversiteit, wat de leefomgeving van insecten en diersoorten kan beïnvloeden.

Gelukkig zijn er diverse alternatieven voor een gazon die zowel milieuvriendelijker als onderhoudsarm zijn en toch een esthetische waarde aan de omgeving toevoegen. 

Dit zijn de 4 alternatieven voor een gazon:

  • Bodembedekkers (zoals bloemweide en loopkamille)
  • Verharding en halfverharding (zoals grind, split of schelpen)
  • Natuurlijke alternatieven (zoals mos en boomschors)
  • Synthetische opties (zoals kunstgras)

Deze alternatieven kunnen het gazon vervangen of je kan het combineren met gras, afhankelijk van je wens.

In deze blog zullen we nader ingaan op de verschillende alternatieven voor een gazon, inclusief de voor- en nadelen ervan. Deze informatie zal je hopelijk helpen om een weloverwogen beslissing te nemen wat betreft de beste oplossing voor jouw tuin.

Bodembedekkers als alternatief

Bij het zoeken naar alternatieven voor een traditioneel gazon, kunnen bodembedekkers een uitstekende oplossing bieden. In plaats van de gebruikelijke grond met gras, zijn er diverse bodembedekkende planten die kunnen worden gebruikt om de bodem op een duurzamere en onderhoudsarme manier te bedekken. Er zijn verschillende soorten bodembedekkers beschikbaar, die variëren in uiterlijk en functie.

Bodembedekkers hebben een aantal voordelen ten opzichte van traditioneel gazon. Ten eerste helpen ze onkruid op natuurlijke wijze te onderdrukken, waardoor het gebruik van chemicaliën kan worden verminderd. Bovendien hoef je minder vaak te maaien en is er minder water nodig voor de verzorging van deze planten.

Enkele populaire bodembedekkers zijn:

  • Stekelnootje (Acaena microphylla): Dit is een groenblijvende bodembedekker met kleine, stekelige vruchten. Het stekelnootje is een dichte groeier en is goed bestand tegen betreding.
  • Sedum (Sedum spp.): Deze plantensoort bestaat uit vetplanten die in verschillende kleuren en vormen voorkomen. Sedumrollen kunnen bijvoorbeeld worden gebruikt voor een snelle en eenvoudige bodembedekking.
  • Kruiptijm (Thymus serpyllum): Ook wel bekend als wilde tijm, is deze geurige bodembedekker bestand tegen droogte en betreding, waardoor het een goede keuze is voor tuinpaden en rotsachtige gebieden.
  • Leptinella squalida: Dit is een laagblijvende plant met fijne, gevederde bladeren en kleine, gele bloemen. Deze bodembedekker is geschikt voor gebruik in schaduwrijke gebieden.

Er zijn ook andere bodembedekkers zoals Sagina subulata, beter bekend als priemvetmuur, die eveneens een goede keuze kunnen zijn. Vetmuur is een wintergroene plant die dichte matten vormt en geschikt is voor gebruik tussen bestrating of langs tuinpaden.

Acaena, ook wel kopernootje genoemd, is een andere groenblijvende bodembedekker met fijne, geveerde bladeren die goed bestand zijn tegen betreding. Sommige mensen geven de voorkeur aan veenmos als een zachtere en meer flexibele bodembedekking.

Ten slotte kan de loopkamille of maagdenpalm ook dienen als een uitstekend alternatief voor gras. Beide planten zijn laagblijvend en vormen dichte begroeiingen die onkruid onderdrukken en minder onderhoud vereisen dan een traditioneel gazon.

Kortom, bodembedekkers bieden een aantrekkelijk en duurzaam alternatief voor gazons. Door de juiste plantensoort te kiezen op basis van jouw behoeften, kan je genieten van een prachtige tuin met minder onderhoud en een kleinere ecologische voetafdruk.

Verharding en halfverharding

Het kiezen voor verharding en halfverharding is een populair alternatief voor een gazon. Deze zijn onderhoudsarm en bieden een verscheidenheid aan esthetische opties. In deze blog bespreken we enkele van de meest gebruikte materialen in verharding en halfverharding, zoals grind, split, terrastegels, schelpen en Gravier d'Or.

Grind
Grind is een veelzijdig materiaal dat geschikt is voor looppaden en terrassen. Het is verkrijgbaar in verschillende kleuren en maten en heeft als voordeel dat het waterdoorlatend is. Daarnaast kan grind eenvoudig worden aangevuld of vervangen indien nodig. Let wel op dat grind minder stabiel is dan andere verhardingsmaterialen. Het kan verschuiven bij zware belasting of onder invloed van weersomstandigheden zoals zware regenval.

Splitt
Split, vergelijkbaar met grind, is een gebroken steensoort die een meer stabiele ondergrond biedt. Het is net als grind verkrijgbaar in diverse kleuren en maten. Split wordt vaak gebruikt voor looppaden en opritten vanwege de goede drainerende eigenschappen en bestendigheid tegen erosie.

Terrastegels
Terrastegels zijn een uitstekende keuze voor verharde oppervlakken zoals terrassen en paden. Ze zijn verkrijgbaar in een breed scala aan materialen, zoals beton, natuursteen, keramiek en hout. Terrastegels zijn eenvoudig te installeren en hebben een lange levensduur, mits goed onderhouden.

Schelpen
Schelpen zijn een natuurlijk en milieuvriendelijk alternatief voor traditionele verhardingsmaterialen. Ze kunnen gebruikt worden voor looppaden en halfverharde oppervlakken. Schelpen zijn goed waterdoorlatend en bieden een aantrekkelijk, organisch uiterlijk. Het nadeel van schelpen is dat ze in de loop van de tijd kunnen vergruizen en dus regelmatig moeten worden aangevuld.

Gravier d’Or (Frans kalksteen)
Gravier d'Or, ook bekend als Franse kalksteen, is een populair halfverhardingsmateriaal. Het is geliefd vanwege zijn natuurlijke, warme kleur en uitstraling. Gravier d'Or is zeer geschikt voor paden en terrassen vanwege de goede drainerende eigenschappen en het vermogen om onkruid te ontmoedigen.

Het gebruik van verharding en halfverharding heeft verschillende voordelen ten opzichte van een traditioneel gazon. Afhankelijk van de gekozen materialen kunnen deze oplossingen zowel functioneel als esthetisch aantrekkelijk zijn, terwijl ze tegelijkertijd de onderhoudsverplichtingen verminderen en goedkoper zijn.

Natuurlijke alternatieven

Het aanleggen van een gazon is een populaire keuze maar er zijn tal van duurzame en milieuvriendelijke alternatieven. Hieronder worden enkele natuurlijke alternatieven voor het gazon besproken, waarbij rekening wordt gehouden met biodiversiteit in de tuin:

Mos
Mos is een onderhoudsarme en groenblijvende optie die vaak gebruikt wordt in schaduwrijke delen van de tuin. Het is een zachte en dichte begroeiing die het gebruik van pesticiden en water kan verminderen, waardoor het een milieuvriendelijk alternatief is voor gras.

Boomschors
Boomschors kan dienen als natuurlijke bodembedekker, waardoor de noodzaak voor gras maaien en bemesten wordt geëlimineerd. Naast het verminderen van onkruidgroei, helpt het ook om de bodemvochtigheid te behouden.

Borders
Borderpakketten zijn kant-en-klare plantencombinaties die speciaal ontworpen zijn voor verschillende tuinomstandigheden, zoals zonnige of schaduwrijke plekken. Ze zijn ideaal voor het creëren van kleurrijke en diverse randen in de tuin zonder de noodzaak van een grasveld.

Paden
Een looppad van steen of grind kan een visueel aantrekkelijk en functioneel alternatief zijn voor een gazon. Het biedt een stevige ondergrond en vermindert de behoefte aan onderhoud, terwijl het ook een aangename, natuurlijke uitstraling heeft.

Moestuin
Een moestuin kan een van de meest praktische alternatieven voor een gazon zijn. Het biedt niet alleen een esthetische uitstraling, maar kan ook een bron van vers voedsel en kruiden.

Bloemenweide
Het creëren van een bloemenweide kan een prachtig biodivers alternatief voor een gazon zijn. Met behulp van bloemen en siergrassen kunt u een levendige en kleurrijke ruimte creëren die ruimte biedt voor bijen, vlinders en andere nuttige insecten.

Tot slot zorgen vaste planten voor een langdurige en veelzijdige optie in de tuin. Ze komen jaar na jaar terug, met minimale water- en onderhoudsbehoeften, en kunnen de tuin op verschillende momenten van het jaar fleur en kleur geven.

Kunstgras en andere synthetische opties

Kunstgras is een populair alternatief voor een traditioneel gazon. Het is een onderhoudsvriendelijke optie die er het hele jaar door goed uitziet. Kunstgras biedt een realistische en esthetisch aantrekkelijke vervanging voor natuurgras, en heeft enkele belangrijke voordelen op het gebied van onderhoud en milieu.

Ten eerste is kunstgras zeer onderhoudsvriendelijk. Het heeft geen water nodig om te groeien, dus het bespaart op de waterrekening en is beter voor het milieu. Bovendien hoeft het niet gemaaid of bemest te worden, wat tijd en energie bespaart. Dit zorgt voor een onderhoudsvriendelijke tuin die er altijd fris en groen uitziet.

Naast kunstgras zijn er andere synthetische opties beschikbaar voor mensen die een alternatief willen voor natuurgras. Deze synthetische oppervlakken zijn gemakkelijk te onderhouden en kunnen op maat worden gemaakt voor verschillende toepassingen. Enkele voorbeelden van synthetische oppervlakken zijn kunstrubber en kunstmatige turfopties. Net als kunstgras zijn deze materialen ook bestand tegen zware belasting en blijven ze er het hele jaar door goed uitzien.

Een ander voordeel van synthetische grondopties is de duurzaamheid. Deze oppervlakken gaan over het algemeen langer mee dan natuurgras, omdat ze bestand zijn tegen slijtage en verschillende weersomstandigheden. Dit vermindert de noodzaak van regelmatige vervanging en reparaties, wat op de lange termijn kostenbesparend kan zijn.

Ondanks de voordelen van kunstgras en andere synthetische opties, zijn er ook nadelen om rekening mee te houden. Sommige mensen zijn van mening dat synthetische grondopties niet dezelfde natuurlijke schoonheid en uitstraling hebben als natuurgras. Bovendien kunnen de kosten voor de installatie van kunstgras hoger zijn dan die van natuurgras. Echter, de besparingen op onderhoudskosten en waterverbruik kunnen deze kosten op termijn compenseren.

Kunstgras en andere synthetische grondopties bieden een onderhoudsvriendelijk en milieuvriendelijk alternatief voor traditioneel gazon. Deze opties zijn duurzaam, besparen op waterverbruik en zorgen voor een groene en aantrekkelijke aanblik het hele jaar door.

Onderhoud en verzorging van deze alternatieven

Het onderhoud en de verzorging van alternatieven voor een gazon zijn belangrijk om ervoor te zorgen dat ze goed blijven en er goed uit blijven zien. Hier zijn enkele tips en adviezen om jouw tuin in optimale conditie te houden.

Verticuteren en bemesten: Deze processen zijn essentieel voor de gezondheid van de bodem en het bevorderen van een goede plantengroei. Verticuteren helpt om dode plantenresten te verwijderen en de bodem te beluchten, terwijl bemesten helpt om voedingsstoffen en organisch materiaal toe te voegen. Gebruik bij voorkeur biologische meststoffen om de impact op het milieu te minimaliseren.

Kale plekken en gaten opvullen: Het is belangrijk om eventuele kale plekken en gaten in de tuin op te vullen om onkruidgroei te voorkomen en het esthetische aspect te behouden. Dit kan worden gedaan door het aanplanten van nieuwe planten of door de grond te egaliseren en opnieuw in te zaaien.

Wieden: Onkruid heeft de neiging om snel te groeien en kan concurreren met planten voor licht, ruimte en voedingsstoffen. Het regelmatig wieden van de tuin helpt om onkruid en ongewenste planten onder controle te houden.

Goed onderhoud en verzorging zijn cruciaal voor het succes van alternatieven voor een gazon. Door deze tips en technieken toe te passen, kan je ervoor zorgen dat de tuin er altijd op zijn best uitziet.

Waarom alternatieven voor gazons overwegen

Het traditionele gazon met gras wordt vaak gezien als de standaard keuze voor tuinen en openbare ruimtes. Echter, er zijn verschillende redenen om alternatieven voor gazons te overwegen, zowel op het gebied van onderhoud als milieu-impact.

Een van de belangrijkste redenen om alternatieven voor gras te overwegen, is het onderhoud dat een groen gazon vereist. Gras moet regelmatig gemaaid, bewaterd en bemest worden om een gezond en mooi aanzicht te behouden. Dit kost tijd, moeite en geld, vooral in gebieden met een droger klimaat.

Daarnaast heeft een monocultuur van gras een beperkte bijdrage aan de biodiversiteit. In tegenstelling tot een divers ecosysteem van verschillende planten en dieren, biedt een gazon met alleen gras weinig voordelen voor het lokale milieu. Het bevordert geen bestuiving en biedt geen voedsel of schuilplaatsen voor insecten of andere dieren.

Bovendien kunnen de chemische meststoffen en pesticiden die soms gebruikt worden om een perfect groen gazon te behouden, schadelijk zijn voor het milieu. Deze stoffen kunnen de bodem, het grondwater en de natuurlijke fauna negatief beïnvloeden.

Door alternatieven voor gazons te overwegen, kunnen we nieuwe en interessante mogelijkheden ontdekken voor het creëren van aantrekkelijke, onderhoudsarme en duurzame groene ruimtes. Het kan de tuin verrijken met verschillende kleuren, structuren en vormen, wat een aantrekkelijker beeld oplevert dan een eenvoudig grasveld.

In plaats van vast te houden aan het traditionele grasgazon, is het belangrijk om te erkennen dat er talloze alternatieven zijn die zowel praktisch als esthetisch waardevol kunnen zijn. Door verschillende opties te overwegen, kunnen we bijdragen aan een duurzame en biodiverse omgeving die niet alleen mooi is om naar te kijken, maar ook goed is voor de planeet.

Extra toepassingen en tips

Bij de zoektocht naar alternatieven voor een groen gazon zijn er verschillende opties beschikbaar. Een eerste stap is het kiezen van beloopbare bodembedekkers die niet alleen aantrekkelijk, maar ook onderhoudsarm zijn. Enkele voorbeelden zijn: kruipende tijm, mos en sedum. Deze planten zijn bestand tegen betreding en hebben meestal minimale waterbehoefte, waardoor ze een milieuvriendelijke keuze vormen.

Naast beloopbare bodembedekkers kan men ook nadenken over het gebruik van moestuinbakken. Deze bakken maken het mogelijk om groenten, kruiden en fruit te kweken op een klein oppervlak. Moestuinbakken kunnen niet alleen esthetisch aantrekkelijk zijn, maar dragen ook bij aan een duurzame levensstijl.

Een ander alternatief als bodembedekker is sphagnum, beter bekend als veenmos. Dit natuurlijke materiaal heeft unieke waterhoudende en antiseptische eigenschappen, waardoor het een uitstekend medium is voor plantengroei. Sphagnum kan vooral interessant zijn voor tuinliefhebbers die bijzondere plantensoorten willen kweken.

Het kiezen van alternatieven voor een traditioneel gazon kan leiden tot een interessante en aantrekkelijke tuin. Door verschillende opties te combineren zoals beloopbare bodembedekkers, moestuinbakken en sphagnum, kan men een unieke en milieuvriendelijke buitenruimte creëren.

Veelgestelde vragen

Wat zijn ecologische alternatieven voor een gazon?

Er zijn diverse ecologische alternatieven voor een gazon, zoals bloemenweides, bodembedekkers, moerastuinen en rotstuinen. Bloemenweides zijn kleurrijk en stimuleren biodiversiteit door het aantrekken van bijen en vlinders. Bodembedekkers zoals kruiptijm en loopkamille zijn onderhoudsarm en kunnen betreden worden. Moerastuinen helpen het ecosysteem door het zuiveren van water, en rotstuinen zijn ideaal voor droge, zanderige bodems waar gras niet goed gedijt.

Welke beloopbare bodembedekkers zijn geschikt?

Beloopbare bodembedekkers kunnen dienen als vervanging voor een gazon. Enkele voorbeelden zijn kruipende vogelmuur, mazus reptans, sedum (vetplanten) en Corsicaanse munt. Deze bodembedekkers zijn bestand tegen voetverkeer en hebben vaak minder onderhoud nodig dan een traditioneel gazon.

Is kruiptijm een goed alternatief voor gras?

Ja, kruiptijm (Thymus serpyllum) is een uitstekend alternatief voor gras. Het is een geurende, winterharde, onderhoudsarme bodembedekker die bijen en insecten aantrekt. Bovendien kunnen de meeste soorten kruiptijm betreden worden, waardoor ze ideaal zijn voor een groene wandelpad in de tuin.

Kan veenmos worden gebruikt in plaats van een gazon?

Veenmos is niet de beste keuze als alternatief voor een gazon. Hoewel het een zachte, sponzige textuur heeft, is het een erg kwetsbaar en vochtminnend mos dat beperkte beloopbaarheid biedt. Bovendien is veenmos cruciaal voor het behoud van veengebieden en het behouden van deze ecosystemen heeft prioriteit.

Zijn loopkamille en koperknoopje geschikte vervangers voor gras?

Loopkamille (Chamaemelum nobile) en koperknoopje (Lysimachia nummularia) kunnen worden gebruikt als alternatieven voor gras. Loopkamille is een bodembedekkende plant met aromatische, fijn verdeelde bladeren en kleine, gele bloemetjes. Koperknoopje heeft aantrekkelijke, afgeronde bladeren en gele bloemen. Beide planten zijn veerkrachtig en bestand tegen enige betreding, maar ze zijn wellicht niet zo geschikt voor intensief gebruik zoals sportvelden.

Kan vetmuur als gazon alternatief dienen?

Vetmuur (Sagina subulata) kan dienen als een gazon alternatief. Het vormt een dichte, sappige mat van fijne, heldergroene blaadjes en is bestand tegen licht voetverkeer. Vetmuur is gemakkelijk te onderhouden en groeit goed op zonnige tot licht beschaduwde plekken met een goed doorlatende bodem.

Conclusie

Heb jij op basis van alle informatie die je in deze blog hebt gekregen gekozen voor een alternatief voor het gazon? Weet dat je er met elke keuze minder tijd, energie en geld kwijt zal zijn dan wanneer je kiest voor een gazon (of wanneer je deze behoudt). We wensen je veel succes met de aanleg van het alternatief. 

Geschreven door

Erick

Ik ben een echt buitenmens en doe niets liever dan heerlijk in de tuin bezig zijn. Daarnaast is schrijven een grote hobby van mij. Deze twee kan ik perfect combineren door middel van deze blog. Op deze manier probeer ik mijn kennis en enthousiasme over tuinieren over te kunnen brengen op anderen.

Meer over

Lees ook onze andere artikelen